Przedszkole Miejskie Nr 14 z Oddziałami Integracyjnymi w Jaworznie

Okazuje się, że zabawa rozwija mózg dziecka, a dokładnie te jego części, które są kluczowe dla prawidłowego rozwoju i dla przyszłości małego człowieka. Pomaga mu skupić się, zrobic selekcję tego, co ważne od tego, co nieważne, rozwija pamięć i elastyczne myślenie. 
Uczy planowania, rozwiązywania problemów i wyznaczania celów.
Rozwija w dziecku poczucie własnej wartości, samodzielności i działa kojąco na emocje. 

Gdy dzieci mają okazję do swobodnej, twórczej zabawy, którą same inicjują i reżyserują, ich mózgi zaczynają intensywnie pracować.

Dzieci lubią bawić się w odgrywanie ról. Może to być np. zabawa w dom, sklep, w Indian, w szpital, lekarza. Jeżeli dzieci bawią się w gotowanie i ktoś ma zostać szefem kuchni, to musi swoją rolę głęboko przemyśleć. Jako szef nie może on zachowywać się tak, jakby chciał. Musi się zastanowić się nad zasadami, oczekiwaniami i ograniczeniami związanymi z tą funkcją i wcielić je w życie. Jeżeli w tym ćwiczeniu biorą też udział koledzy, to oni również muszą przemyśleć sobie swoje role i odegrać je zgodnie z ich zasadami i oczekiwaniami. Niełatwa to sprawa. Nieraz w tego typu zabawach dzieci spierają się o zasady i o to, jak je egzekwować. Bawiąc się w taki sposób, dzieci ćwiczą samokontrolę. Podlegają ograniczeniom. Odgrywając scenki, muszą panować nad swoimi impulsami. Mają do tego motywację i przychodzi im to bez trudu, gdyż lubią się bawić. Panowanie nad impulsami i samokontrola okazują się bardzo ważne w rozwoju dziecka - te umiejętności są niezbędne w okresie dorastania i wieku dorosłym, aby tworzyć zdrowe relacje, pracować zawodowo, wychowywać dzieci.

Kolejne funkcje ćwiczone podczas zabawy to planowanie, zdolność przewidywania, rozwiązywanie problemów i wyznaczanie celów.  Niektórzy specjaliści porównują funkcje wykonawcze do wieży kontroli lotów, odpowiedzialnej za niezwykle skomplikowaną kontrolę ruchu na płycie lotniska. Pracownicy wieży muszą zapanować nad bardzo dużą ilością informacji i procedur dotyczącą wszystkich samolotów, pasów startowych, godzin odlotów, przylotów, itd. Dziecko podobnie, musi nauczyć się funkcjonowania pośród bardzo wielu bodźców i informacji, segregując je jako ważne, mniej ważne lub nieistotne.

Przy wspólnej zabawie, dzieci często muszą poczekać na swoją kolej, ćwicząc mechanizm odraczania. Muszą wyhamować w sobie impuls zrobienia czegoś juz teraz, natychmiast. Jednocześnie muszą utrzymać w pamięci to, co chcą zrobić. Pracuje wtedy część mózgu odpowiedzialna za pamięć roboczą, która jest odmianą pamięci krótkotrwałej. Podczas zabaw mają też miejsce sytuacje nieprzewidziane, (np. nowe dziecko chce dołączyć do zabawy) które zmuszają mózg do większej elastyczności.

Oprócz w/w wymienionych fantastycznych umiejętności, dzięki zabawie: 

1) dziecko staje się bardziej kreatywne 

2) sprawniejsze językowo, o bogatszym zasobie słownictwa, swobodniej posługujące się językiem 

3) lepsze w rozwiązywaniu problemów 

4) mniej zestresowane 

5) lepsze w zapamiętywaniu (np. dzieci, które udawały, że są w supermarkecie zapamiętywały dwukrotnie więcej słów z listy zakupów niż inne dzieci 

6) lepiej funkcjonuje w grupie.

Twórcza zabawa zaspokaja potrzeby rozwojowe dziecka i daje mu poczucie wewnętrznej nagrody, spełnienia i satysfakcji. Mały człowiek doświadcza też poczucia sprawczości (“mogę i umiem”). W taki sposób zabawa zaspokaja również jego potrzeby emocjonalnie.

Angelika Lelek 

(w oparciu o materiały z internetu o pedagogice Montessori)